Khái niệm Internet là gì? Lịch sử phát triển và lưu ý để sử dụng Internet hiệu quả

Với thời đại công nghệ bùng nổ như hiện nay, mạng internet là một phần không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại. Mặc dù là thuật ngữ thông dụng nhưng bạn có thực sự hiểu về mạng này?

Trong bài viết hôm nay Mstar Corp sẽ chia sẻ đến bạn khái niệm về internet, quá trình hình thành và phát triển của internet, các phương thức truy cập internet, các nhà cung cấp dịch vụ internet phổ biến nhất,… Hãy dành thời gian tìm hiểu để hiểu rõ hơn về thuật ngữ này nhé!

Mạng Internet là gì?

Internet còn được gọi là mạng internet là hệ thống thông tin toàn cầu bao gồm nhiều mạng máy tính được liên kết với nhau, nó truyền thông tin bằng cách nối chuyển gói dữ liệu (packet switching) thông qua một giao thức IP. Nhờ đó người dùng có thể truy cập công cộng miễn phí wifi ở nhiều vị trí khác nhau.

Lợi ích khi dùng mạng Internet

Là một hệ thống toàn cầu, internet giúp cho người dùng có được những lợi ích thiết thực trong quá trình sử dụng, cụ thể:

• Một kho báu tri thức khổng lồ lưu giữ kiến thức của nhân loại

Lượng thông tin lưu trữ trên Internet vô cùng phong phú. Khi cần tra cứu thông tin, bạn không cần phải lật từng trang sách mà có thể tìm kiếm trực tiếp trên mạng. Hệ thống sẽ cung cấp thông tin cho bạn ngay tức khắc.

Ngoài ra, Internet còn có khả năng truyền tải thông tin tới nhiều người cùng lúc mà không tốn chi phí. Nhờ vào Internet, bạn có thể dễ dàng tìm hiểu, nghiên cứu và học hỏi để mở rộng tri thức và nâng cao trình độ bản thân.

• Phục vụ cho hoạt động kinh doanh và buôn bán

Mạng Internet là nơi kết nối người bán và người mua, doanh nghiệp và khách hàng. Đây là nơi người bán dùng để quảng bá, giới thiệu và đăng bán sản phẩm/ dịch vụ; người mua sử dụng Internet để tìm kiếm, so sánh giá cả, và đặt mua sản phẩm, dịch vụ một cách nhanh chóng.

Do đó, việc kinh doanh, buôn bán trực tuyến diễn ra rất sôi động. Hơn nữa, Internet còn giúp con người thực hiện các giao dịch thanh toán trực tuyến như chuyển khoản, thanh toán hóa đơn điện, nước một cách dễ dàng.

• Đem đến thế giới giải trí đa dạng

Khi truy cập Internet, người dùng có thể tham gia vào nhiều hoạt động giải trí khác nhau như nghe nhạc, xem phim, chơi game, đọc truyện, đọc báo… Những hoạt động này giúp người dùng cảm thấy thoải mái và thư giãn mà lại ít tốn sức lực, tiết kiệm thời gian và rất tiện lợi.

• Nơi kết nối mọi người

Người dùng có thể dễ dàng kết nối với nhau qua nhắn tin, gọi điện, gọi video, gửi email… thông qua các ứng dụng mạng xã hội trên Internet. Không chỉ vậy, Internet còn hỗ trợ cho việc giảng dạy, học tập, hội họp, làm việc nhóm, thảo luận…

Nhờ vậy, con người đến gần nhau hơn và mọi công việc, học tập trở nên dễ dàng hơn. Đặc biệt, trong thời kỳ dịch bệnh Covid kéo dài, khi con người không thể gặp mặt trực tiếp thì internet chính là nơi kết nối mọi người với nhau.

Những tác động tiêu cực của Internet

Bên cạnh những lợi ích thiết thực dành cho con người trong quá trình sử dụng, internet cũng mang trong mình những tác động tiêu cực trong quá trình sử dụng, cụ thể:

• Con người lười vận động

Khi internet là nơi cung cấp quá nhiều hình thức giải trí sẽ khiến cho nhiều người dành quá nhiều thời gian để chơi game, xem phim, lướt web,… dần dần trở thành người nghiện internet.

Việc lạm dụng internet quá đà và ít vận động có thể gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe người bệnh như mắt, xương khớp,.., khiến cho sức khỏe tổng thể giảm sút, ảnh hưởng rất nhiều đến sức đề kháng của cơ thể.

Ngoài ra, việc bạn dành quá nhiều thời gian để lướt web, chơi game trực tuyến hoặc không kiểm soát có thể làm ảnh hưởng khả năng tập trung và hiệu suất công việc của từng người.

• Khó có thể kiểm soát các nội dung độc hại

Bên cạnh những thông tin tích cực, trên internet có vô vàn những nội dung độc hại mà chúng ta không thể kiểm duyệt được, điều này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tư tưởng và tâm hồn của trẻ nhỏ.

Nếu không sử dụng đúng, internet còn là nơi sản sinh ra nhiều tệ nạn xã hội nghiêm trọng như cờ bạc, lừa đảo, cho vay nặng lãi và một số hành vi phạm tội an ninh mạng.

• Bị mất quyền riêng tư

Với sự phát triển mạnh mẽ của internet, thông tin cá nhân của mỗi người có thể bị đánh cắp dễ dàng. Hiện nay, việc thu thập thông tin và bán cho bên thứ ba đã trở thành vấn đề lớn đối, ngay cả những tên tuổi lớn như facebook cũng khó lòng kiểm soát được. Vậy nên, nếu không bảo vệ thông tin của bản thân, bạn có thể trở thành nạn nhân của các chiêu trò lừa đảo tinh vi hiện nay.

• Các vấn đề về an ninh mạng

Internet là một mạng lưới toàn cầu, do đó, các nguy cơ liên quan đến an ninh mạng là không thể tránh khỏi. Tin tặc và hacker có thể tìm cách đột nhập vào hệ thống để lấy cắp thông tin quan trọng và dữ liệu người dùng nhằm phục vụ lợi ích cá nhân, điều này đã gây thiệt hại cho nhiều cá nhân và tổ chức.

Vì vậy, sử dụng phần mềm chống virus, đặt mật khẩu an toàn và cẩn trọng khi truy cập các trang web không đáng tin cậy là những biện pháp cần thiết, giúp bảo mật thông tin cá nhân của bạn hiệu quả.

Quá trình hình thành và phát triển mạng Internet

Mạng internet xuất hiện lần đầu tiên trên thế giới là vào năm 1960 với tên gọi là ARPANET. Sự ra đời của internet bắt nguồn từ việc phát triển của chuyển mạch gói, được nghiên cứu thực hiện bởi Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ.

Chính sự ra đời của mạng internet đã đánh dấu một bước tiến dài trong lịch sử phát triển của nhân loại, đây cũng là cuộc cách mạng lớn nhất đối với ngành công nghệ thông tin. Mạng internet chính là hệ thống trao đổi thông tin do Paul Baran nghiên cứu và phát minh.

Dưới đây là các mốc lịch sử quan trọng đánh dấu sự hình thành và phát triển của mạng internet, cụ thể:

3 phương thức truy cập Internet phổ biến

Có rất nhiều phương thức giúp bạn truy cập nhanh chóng và hiệu quả internet để sử dụng. Mỗi phương thức sẽ mang trong mình những ưu và nhược điểm riêng. Trong quá trình kết nối máy tính của bạn với mạng internet, tùy và phương thức truy cập bạn chọn mà tốc độ kết nối sẽ có sự khác nhau. Điều này còn tùy vào nhu cầu, điều kiện người sử dụng mạng.

Qua kênh riêng

Phương thức truy cập internet thông qua kênh riêng được hiệu là máy tính được kết nối trực tiếp với nhà mạng thông qua kênh thuê riêng. Đây cũng là công ty cung cấp dịch vụ viễn thông cho người dùng.

Đối với phương thức này, người dùng sẽ được kết nối thường trực, điều này có nghĩa là bạn có thể thoải mái truy cập vào mạng vào bất cứ lúc nào. Để sử dụng qua kênh riêng, người dùng phải trả phí dịch vụ internet theo tháng, không tính dung lượng sử dụng bao nhiêu.

Đây cũng là lý do vì sao giá thành sử dụng phương thức truy cập internet qua kênh riêng lại cao hơn so với những phương thức khác. Hiện tại, truy cập qua kênh riêng là phương thức sử dụng internet phổ biến nhất hiện nay.

Qua mạng điện thoại

Kết nối qua điện thoại là phương thức truy cập internet tiếp theo mà Mstar Corp muốn chia sẻ đến bạn đọc. Khi kết nối trên điện thoại, người dùng chỉ cần chọn một đường điện thoại phù hợp và một modem kết nối. Quá trình kết nối sẽ được diễn ra lần lượt từ máy tính đến modem, từ modem đến đường điện thoại.

Dịch vụ này do nhà cung cấp dịch vụ viễn thông đem tới cho khách hàng. Do đó, khi bạn đăng ký sử dụng, nhà cung cấp sẽ tạo tài khoản để bạn có thể truy cập vào số điện thoại cần gọi.

Đây được coi là cách kết nối mạng không thường trực, khi cần sử dụng dịch vụ khách hàng chỉ cần quay số điện thoại để được nhà cung cấp dịch vụ cung cấp. Điểm nổi bật của phương thức truy cập internet qua mạng điện thoại là mức giá rẻ hơn, sử dụng thuận tiện hơn và dễ dàng hơn trong việc lắp đặt.

Qua ADSL

Mặc dù phương thức truy cập internet qua ADSL chỉ mới xuất hiện trong thời gian gần đây, nhưng lại đem đến ưu điểm riêng và nhanh chóng trở thành một trong những cách truy cập phổ biến được nhiều người dùng lựa chọn.

ADSL cung cấp tốc độ đường xuống nhanh hơn đường lên, đây là điểm thích hợp khi truy cập internet. Thực tế, người dùng sử dụng internet đa phần sẽ tải dữ liệu xuống thay vì đăng tải lên. Đối với dịch vụ này, người dùng có thể đăng ký ngay trên đường dây mạng điện thoại, không cần phải thêm hệ thống đường dây mới.

Khi máy tính của khách hàng được kết nối với ADSL modem, modem này sẽ liên kết với dây truyền dịch vụ đã đăng ký. Kết nối mạng qua ADSL cung cấp một kết nối mạng liên tục. Tuy nhiên, người dùng chỉ cần thanh toán dựa trên thời gian sử dụng thay vì trả theo thuê bao. Cước sử dụng dịch vụ sẽ phụ thuộc vào lượng dữ liệu mà người dùng tải hoặc tải lên mạnh.

5 nhà cung cấp dịch vụ Internet phổ biến hiện nay

Hiện tại, có 5 nhà cung cấp dịch vụ internet phổ biến được nhiều khách hàng tin tưởng và lựa chọn, trong đó phải kể đến: ISP, IAP, ICP, OSP, ISP dùng riêng. Mỗi dịch vụ đều đem đến cho khách hàng những lợi ích riêng trong quá trình sử dụng, cụ thể:

ISP

ISP hay Internet Service Provider được biết đến là nhà cung cấp dịch vụ mạng viễn thông nổi tiếng được nhiều khách hàng tin tưởng và lựa chọn. Khi sử dụng ISP người dùng sẽ được cấp quyền truy cập mạng và các dịch vụ như Email, FTP, Telnet, Web hoặc Chat.

Sau khi đã đăng ký sử dụng với nhà cung cấp này, bạn có thể dễ dàng truy cập và sử dụng các dịch vụ mạng nhanh chóng. Hiện tại, ISP là một trong số những nhà cung cấp được cấp cổng thông qua IAP. Ở Việt Nam có tất cả 18 ISP đăng ký cung cấp dịch vụ cho người dùng. Một số nhà cung cấp dịch vụ lớn phải kể đến như: Công ty Cổ phần truyền thông FPT, Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam VNPT, Tổng công ty Viễn thông quân đội Viettel.

IAP

Nhà cung cấp dịch vụ internet IAP (Internet Access Provider) còn được gọi với cái tên khác là IXP, đây là một trong số những đơn vị phổ biến cung cấp đường truyền mạng ổn định cho người dùng.

Vai trò của IAP là cung cấp cho người dùng các phương tiện tiếp cận kho dữ liệu khổng lồ trên Internet. Nói cách khác, IAP chính là cầu nối trực tiếp giữa người dùng và mạng. Thông qua IAP, người dùng có thể thực hiện các chức năng của ISP nhưng ngược lại thì không.

Như đã đề cập ở trên, IAP hoạt động như một cổng, có khả năng phục vụ nhiều ISP khác nhau. Hiện tại ở Việt Nam có tất cả 7 IAP bao gồm: FPT, Viettel, VNPT, ETC, VTC, SPT và HANOITELECOM.

ICP

ICP còn được gọi là Internet Content Provider, đây là nhà cung cấp dịch vụ nội dung thông tin mạng. ICP đem đến cho người dùng những thông tin hữu ích, các thông tin sẽ được cập nhật định kỳ và tải lên mạnh thông qua các chủ đề kinh tế, quân sự, chính trị, giáo dục hoặc thể thao.

OSP

OSP là cụm từ viết tắt của Online Service Provider, đây là nhà cung cấp ứng dụng mạng được nhiều khách hàng đánh giá cao khi sử dụng. OSP cung cấp dịch vụ mạng cho người dùng dựa trên cơ sở ứng dụng internet. Một số dịch vụ của OSP có thể kể đến như: tư vấn, đào tạo, mua bán qua mạng, giao dịch ngân hàng,…

ISP dùng riêng

Việc sử dụng ISP dùng riêng sẽ giúp cho người dùng dễ dàng hơn trong việc truy cập đầy đủ dịch vụ internet. Không giống với ISP thông thường, ISP dùng riêng không cung cấp dịch vụ mạng cho khách hàng có mục đích kinh doanh.

ISP dùng riêng được cung cấp với mục đích phục vụ cho nhu cầu học tập, nghiên cứu. Hầu hết khách hàng sử dụng ISP dùng riêng phải kể đến các cơ quan hành chính, viện nghiên cứu hoặc trường học.

Quá trình hoạt động của internet?

Sau đây là cơ chế hoạt động của internet mà bạn đọc nên tham khảo để hiểu rõ hơn, cụ thể:

• Giao thức TCP/IP: Đây là bộ giao thức truyền thông tiêu chuẩn được sử dụng trên Internet. Giao thức TCP (Transmission Control Protocol) chịu trách nhiệm phân chia dữ liệu thành các gói tin và đảm bảo việc truyền tải diễn ra một cách đáng tin cậy. Trong khi đó, giao thức IP (Internet Protocol) quản lý địa chỉ IP để xác định và định tuyến các gói tin đến đúng nơi cần đến.
• Địa chỉ IP: Mỗi thiết bị kết nối vào Internet đều được cấp một địa chỉ IP riêng biệt. Địa chỉ IP được sử dụng để nhận dạng và điều hướng gói tin đến đúng máy tính hoặc thiết bị trên mạng.
• Định tuyến: Các gói tin được định tuyến thông qua các nút mạng (router) trên Internet. Router tiếp nhận và chuyển tiếp gói tin dựa trên thông tin địa chỉ IP để đảm bảo gói tin đến đúng địa chỉ.
• Giao thức HTTP và trình duyệt web: Giao thức HTTP còn được gọi là Hypertext Transfer Protocol, được dùng để truyền tải dữ liệu trên World Wide Web. Người dùng truy cập và tương tác với các trang web thông qua trình duyệt web bằng cách sử dụng giao thức HTTP.
• Dịch vụ DNS: Hệ thống DNS là tên viết tắt của Domain Name System có chức năng chuyển đổi tên miền (ví dụ: www.example.com) thành một địa chỉ IP khác tương ứng. Điều này giúp người dùng truy cập các trang web bằng cách nhập tên miền thay vì phải nhớ địa chỉ IP.
• Truyền dữ liệu qua giao thức TCP/IP: Dữ liệu được chia nhỏ thành các gói tin và truyền qua mạng sử dụng giao thức TCP/IP. Những gói tin này sẽ đi qua nhiều nút mạng trên Internet trước khi đến được đích.

Điểm khác biệt giữa Internet và wifi

Internet và wifi có sự khác biệt rõ về khái niệm, công nghệ và cách thức hoạt động, cụ thể:

Khái niệm:

• Wifi được hiểu là công nghệ mạng không dây, cho phép người dùng kết nối với smartphone, máy tính, laptop và các thiết bị điện tử được tích hợp wifi. Hiện nay, hầu hết các thiết bị hiện nay đều được hỗ trợ wifi để truy cập internet không giới hạn và chia sẻ tài nguyên mạng.
• Internet được ví như một ngôn ngữ, một phương tiện hỗ trợ việc duy trì kết nối với hàng triệu máy tính trên toàn cầu thông qua cáp, đường dây điện thoại, vệ tinh hoặc kết nối không dây khác. Đây cũng chính là mạng lưới các mạng, hệ thống liên kết với nhau tạo điều kiện cho việc chia sẻ thông tin trên internet hiệu quả.

Công nghệ:

• Wifi sử dụng sóng vô tuyến để gửi và nhận tín hiệu từ nhiều thiết bị lân cạnh để cung cấp truy cập internet. Đây được cho là giao thức mạng cho phép thiết bị giao tiếp không dây. Hiện nay, thuật ngữ wifi được sử dụng đồng nghĩa với không dây, tuy nhiên mang một ý nghĩa rộng hơn.
• Internet là một mạng viễn thông, tương tự như cơ sở hạ tầng mạng dùng bộ giao thức (TCP/IP) để kết nối với hàng triệu thiết bị trên toàn thế giới. Thông qua internet người dùng có thể truy cập dữ liệu/thông tin từ nhiều máy tính chỉ bằng giao thức (TCP/IP), trong khi wifi chỉ cho phép bạn truy cập internet.

Cách thức hoạt động:

• Wifi dùng sóng vô tần và gửi thông tin qua mạng tương tự như smartphone, tuy nhiên yếu tố quan trọng nhất là điểm truy cập. Điểm truy cập là một vị trí thực tế mà bất cứ người dùng nào cũng có thể sử dụng wifi. Khi sử dụng các thiết bị đều phải được trang bị bộ điều hợp mạng không dây mới có thể kết nối với wifi.
• Các thông tin được truyền qua internet phải được tập hợp các quy tắc xác định được điều chỉnh bởi giao thức.TCP/IP sẽ cung cấp cho người dùng ngôn ngữ chung mà cả hai có thể hiểu và sử dụng nó để truyền dữ liệu.

Một số lưu ý khi sử dụng mạng Internet

Để sử dụng mạng internet đạt hiệu quả cao, người dùng cần lưu ý đến một số vấn đề sau đây, cụ thể:

• Tuyệt đối bảo mật thông tin cá nhân: Đây là điều cực kỳ quan trọng trong quá trình sử dụng internet. Bạn cần cẩn trọng khi sử dụng mật khẩu tài khoản, đảm bảo kết nối bạn đang truy cập là an toàn (kiểm tra giao thức có đúng là https). Khi sử dụng cần hạn chế chia sẻ thông tin lên trang mạng xã hội.
• Cài đặt phần mềm diệt virus cho máy: Để bảo vệ máy tính của mình khỏi mối đe dọa trực tuyến, bạn nên cài đặt phần mềm diệt virus và cập nhật nó thường xuyên để đảm bảo máy tính luôn được bảo mật hiệu quả.
• Kiểm soát thời gian duyệt web: Internet có thể khiến bạn bị nghiện và lãng phí rất nhiều thời gian nếu bạn không biết dừng lại đúng lúc. Do đó, hãy học cách kiểm soát thời gian truy cập của mình, tốt nhất bạn nên đặt giới hạn và ưu tiên các công việc quan trọng.
• Dùng wifi an toàn: Đối với wifi công cộng, bạn cần tránh truy cập vào những trang web nhạy cảm hay thực hiện các giao dịch tài chính quan trọng. Nên dùng mạng wifi được bảo mật bằng tài khoản và mật khẩu để ngăn ngừa nguy cơ bị xâm nhập và đánh cắp thông tin.
• Giám sát trẻ khi sử dụng internet: Nếu gia đình có trẻ nhỏ, người lớn nên giám sát hoạt động của trẻ khi sử dụng mạng để giải trí, tránh không cho trẻ dùng quá mức và tiếp xúc với nội dung video không lành mạnh.
• Quản lý băng thông sử dụng: Người dùng nên sử dụng internet dựa trên tinh thần trách nhiệm để không phải lãng phí băng thông, làm ảnh hưởng đến kết nối của người khác. Cần hạn chế tối đa việc tải xuống và streaming các tệp có dung lượng lớn khi mạng đang bận.

Top 5 trình duyệt web phổ biến nhất hiện nay

Trình duyệt web là một ứng dụng phần mềm được sử dụng để người dùng có thể truy cập và duyệt web trên internet. Thông qua đó người dùng có thể xem và tương tác với trang web như tải xuống tệp tin, xem video, trao đổi thông tin bằng email và thực hiện nhiều hoạt động trực tuyến khác.

Hiện tại có 5 trình duyệt web phổ biến được nhiều người dùng lựa chọn, cụ thể:

Google Chrome

Google Chrome là ứng dụng web thông dụng và phổ biến nhất trong tất cả các trình duyệt web hiện nay trên thế giới. Google Chrome nổi tiếng với tốc độ xử lý nhanh, giao diện đơn giản, được tích hợp nhiều tính năng mạnh mẽ, giúp hỗ trợ tối đa người dùng như đồng bộ dữ liệu, quản lý tab thông minh, hỗ trợ ứng dụng và nhiều tiện ích mở rộng phong phú.

Cốc cốc

Cốc Cốc là trình duyệt web được phát triển bởi công ty Cốc Cốc, một trong những ứng dụng rất nổi tiếng tại Việt Nam. Cốc cốc được tối ưu hóa cho người dùng Việt, đem đến cho khách hàng những tính năng hữu ích như tải video nhanh chóng, chặn quảng cáo, hỗ trợ tiếng Việt rất tốt và tìm kiếm thông tin cực nhanh.

Mozilla Firefox

Mozilla Firefox là trình duyệt được phát triển bởi Mozilla Foundation, đây cung là trình duyệt mã nguồn mở phổ biến, được đánh giá cao về khả năng bảo mật, khả năng tùy chỉnh và hiệu suất sử dụng.

Ngoài ra, Mozilla Firefox còn cung cấp cho người dùng nhiều tiện ích mở rộng và công cụ hỗ trợ, đi kèm với đó là những tính năng chặn nội dung độc hại, bảo vệ quyền riêng tư người dùng hiệu quả.

Safari

Trình duyệt Safari do Apple phát triển và được sử dụng làm trình duyệt mặc định trên các thiết bị chạy hệ điều hành macOS và iOS. Safari nổi bật với giao diện bắt mắt, tốc độ nhanh, tích hợp mượt mà với nhiều ứng dụng và dịch vụ do Apple phát triển. Đặc biệt, Safari rất chú trọng đến việc bảo mật thông tin và quyền riêng tư của người dùng.

Microsoft Edge

Nếu bạn đang tìm kiếm trình duyệt thay thế cho Internet Explorer thì đó chính là Microsoft Edge. Được phát triển bởi Microsoft, Microsoft Edge là trình duyệt mới được sử dụng thay cho Internet Explorer trên hệ điều hành Windows 10, điểm nổi bật của trình duyệt này là tốc độ nhanh, khả năng tiết kiệm năng lượng và tích hợp nhiều tính năng tiện ích như ghi chú và chế độ đọc.

Tóm lại, Internet và Wifi là những công cụ vô cùng mạnh mẽ, mang lại nhiều lợi ích cho cuộc sống con người. Việc sử dụng Internet và Wifi một cách hiệu quả sẽ giúp chúng ta nâng cao chất lượng cuộc sống và góp phần xây dựng một xã hội số văn minh, hiện đại. Mong rằng những chia sẻ trên của Mstar Corp sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ internet là gì, cũng như sự khác biệt giữa wifi và internet.