Trong những năm gần đây, Ransomware đã trở thành mối đe dọa an ninh mạng hàng đầu đối với cá nhân và doanh nghiệp trên toàn thế giới. Các cuộc tấn công mã hóa ngày càng tinh vi yêu cầu doanh nghiệp cần trang bị giải pháp phòng chống ransomware. Bước sang năm 2025, thị trường bảo mật đã chứng kiến sự ra đời của nhiều công cụ và nền tảng bảo mật tiên tiến, giúp tăng cường khả năng phòng thủ trước ransomware.
Trong bài viết dưới đây, Mstar Corp sẽ tổng hợp top 13 giải pháp chống Ransomware tốt nhất năm 2025, giúp bạn chủ động bảo vệ hệ thống trước mọi nguy cơ tấn công.
Ransomware là gì?
Ransomware là một dạng phần mềm độc hại được thiết kế để mã hóa dữ liệu, khiến người dùng không thể truy cập vào hệ thống của mình. Theo Bộ Tư pháp Hoa Kỳ, đây là một hình thức tội phạm mạng tinh vi, mang tính toàn cầu và tiềm ẩn rủi ro nghiêm trọng đối với an ninh mạng.
Khi ransomware lây nhiễm vào thiết bị, nó sẽ tiến hành mã hóa dữ liệu và ngăn chặn mọi quyền truy cập. Để khôi phục lại quyền truy cập, nạn nhân thường buộc phải trả một khoản tiền chuộc cho tin tặc, thông qua các hình thức thanh toán khó truy vết như tiền mã hóa (Cryptocurrency).
>> Xem thêm: 6 cách nhận biết ransomware đơn giản, nhanh chóng
Các loại ransomware phổ biến
Locker Ransomware
Locker Ransomware, còn được biết đến với tên gọi khác là ransomware không mã hóa, là một dạng phần mềm độc hại đặc biệt. Khác với các loại ransomware thông thường, nó không mã hóa dữ liệu mà thay vào đó, Locker Ransomware sẽ khóa hoàn toàn quyền truy cập của người dùng vào thiết bị.
Chẳng hạn, nếu một máy tính bị nhiễm Locker Ransomware, người dùng sẽ không thể thực hiện bất kỳ thao tác nào ngoài việc bật hoặc tắt máy. Lúc này, màn hình sẽ hiển thị một thông báo hướng dẫn cách thanh toán tiền chuộc để khôi phục thiết bị về trạng thái hoạt động bình thường.
Locker Ransomware là ransomware không mã hóa
Ransomware Crypto
Crypto Ransomware hay còn gọi là Encrypting Ransomware là dạng ransomware đang phổ biến nhất hiện nay. Loại mã độc này hoạt động bằng cách mã hóa dữ liệu người dùng thông qua việc âm thầm kết nối với máy chủ điều khiển của hacker. Sau đó, hệ thống sẽ tạo ra một khóa mã hóa riêng và thay đổi phần đuôi mở rộng của các tệp tin.
Người dùng thường sẽ nhận được một thông báo yêu cầu tiền chuộc, kèm thời hạn cụ thể. Nếu không thanh toán đúng hạn, các tệp dữ liệu có thể bị mã hóa sâu hơn hoặc vĩnh viễn không thể phục hồi, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến thông tin cá nhân hoặc công việc.
Crypto Ransomware là dạng ransomware đang phổ biến nhất hiện nay
Các chủng ransomware nguy hiểm nhất
Hiện nay, có rất nhiều biến thể của Ransomware được phát hiện. Mỗi loại mang một mức độ nguy hại riêng. Trong số đó, ba cái tên được xem là nguy hiểm nhất bao gồm: WannaCry, CryptoLocker và Petya. Bên cạnh đó, một số biến thể khác như Locky, TeslaCrypt,… cũng có khả năng gây thiệt hại nghiêm trọng cho hệ thống của người dùng.
4 con đường lây lan mã độc phổ biến nhất
Tải xuống phần mềm độc hại (Malicious Downloads)
Một trong những cách lây nhiễm phổ biến nhất là thông qua việc tải xuống các tập tin từ những nguồn không đáng tin cậy. Tin tặc thường ngụy trang mã độc dưới dạng phần mềm miễn phí, công cụ crack, bản vá hoặc tài liệu. Khi người dùng tải và mở các tệp này, mã độc sẽ âm thầm xâm nhập vào hệ thống và bắt đầu đánh cắp dữ liệu, theo dõi người dùng hoặc mã hóa toàn bộ máy tính.
Tải xuống phần mềm độc hại là con đường lây lan mã độc phổ biến nhất
Email Phishing (Giả mạo email)
Email Phishing là chiêu trò phổ biến của hacker để đánh lừa người dùng mở các liên kết độc hại hoặc tệp đính kèm chứa mã độc. Những email này thường giả mạo ngân hàng, công ty lớn, thậm chí là đồng nghiệp hoặc người thân. Một cú nhấp chuột vào link trong email hoặc mở file đính kèm có thể kích hoạt mã độc ngay lập tức.
Remote Desktop Protocol (RDP)
RDP là công cụ được sử dụng để truy cập máy tính từ xa. Nếu cấu hình sai hoặc không được bảo mật tốt, RDP trở thành cánh cửa rộng mở cho hacker. Hacker có thể dò mật khẩu, khai thác lỗ hổng và xâm nhập trực tiếp vào hệ thống để cài đặt mã độc, đặc biệt là ransomware.
Nếu cấu hình sai hoặc không được bảo mật tốt, RDP trở thành cánh cửa rộng mở cho hacker
Thiết bị USB nhiễm mã độc
USB là phương tiện lây lan mã độc rất nhanh và dễ bị bỏ qua. Chỉ cần cắm một chiếc USB nhiễm virus vào máy tính, mã độc có thể tự động chạy và lây lan trong hệ thống mà không cần sự cho phép của người dùng. Đây là hình thức tấn công rất phổ biến trong môi trường văn phòng hoặc trường học.
Hậu quả khi bị tấn công ransomware
Khi bị tấn công bởi ransomware mà không có biện pháp phục hồi dữ liệu kịp thời, doanh nghiệp có thể phải gánh chịu nhiều hậu quả nghiêm trọng như:
- Dữ liệu quan trọng bị mã hóa và mất quyền truy cập, gây ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động quản lý và vận hành.
- Hoạt động kinh doanh bị gián đoạn, kéo theo tổn thất về thời gian và tài nguyên.
- Chi phí tài chính gia tăng do phải chi tiền chuộc để lấy lại dữ liệu hoặc khôi phục hệ thống bị tê liệt.
- Uy tín doanh nghiệp suy giảm, làm mất lòng tin từ khách hàng, đối tác và ảnh hưởng đến hình ảnh thương hiệu.
- Rủi ro rò rỉ thông tin nhạy cảm như dữ liệu cá nhân hoặc hồ sơ nội bộ, dẫn đến hậu quả pháp lý và mất an toàn thông tin.
- Hệ thống công nghệ thông tin và quy trình vận hành có thể bị tê liệt lâu dài, ảnh hưởng đến toàn bộ chiến lược và kế hoạch phát triển của tổ chức.
13 giải pháp phòng chống Ransomware tốt nhất 2025
Luôn luôn sao lưu dữ liệu
Việc sao lưu dữ liệu định kỳ không còn là lựa chọn, mà là nhu cầu thiết yếu để bảo vệ hệ thống trước các mối đe dọa như ransomware. Một bản sao lưu được lưu trữ an toàn trên ổ cứng ngoài hoặc nền tảng đám mây có thể giúp bạn khôi phục toàn bộ dữ liệu nhanh chóng nếu hệ thống công nghệ bị mã hóa hoặc bị tấn công.
Khi sự cố xảy ra, việc phục hồi từ bản sao lưu trở thành một trong những cách hiệu quả nhất để giảm thiểu thiệt hại. Để đảm bảo an toàn tối đa, các doanh nghiệp và tổ chức được khuyến khích nên thiết lập lịch sao lưu tự động ít nhất một lần mỗi ngày.
Đáp ứng nhu cầu ngày càng cao về khả năng sao lưu dữ liệu toàn diện, Synology đã ra mắt dòng sản phẩm ActiveProtect – dòng thiết bị sao lưu chuyên dụng, bao gồm 3 thiết bị vừa được công bố: ActiveProtect Synology DP320, ActiveProtect Synology DP340, Synology DP7400.
ActiveProtect đáp ứng đa dạng nhu cầu sao lưu, từ ứng dụng SaaS, máy ảo, máy chủ vật lý, PC, Mac, máy chủ tập tin, cơ sở dữ liệu (database).
ActiveProtect được thiết kế để đơn giản hóa quy trình bảo vệ dữ liệu, đồng thời cung cấp nền tảng toàn diện với các tính năng bảo mật hiện đại, phù hợp cho doanh nghiệp đang phát triển nhanh chóng.
Luôn luôn sao lưu dữ liệu
Thường xuyên cập nhật phần mềm
Bạn nên thường xuyên cập nhật hệ điều hành, trình duyệt web, phần mềm bảo mật và các ứng dụng liên quan lên phiên bản mới nhất để đảm bảo chúng hoạt động ổn định và được bảo vệ tốt nhất. Việc này giúp hệ thống được trang bị các bản vá bảo mật mới, kịp thời đối phó với sự tiến hóa không ngừng của mã độc, virus và ransomware, đồng thời giảm nguy cơ bị khai thác dữ liệu từ các lỗ hổng bảo mật chưa được khắc phục.
Các doanh nghiệp vẫn còn sử dụng những nền tảng công nghệ cũ, lỗi thời thường dễ trở thành mục tiêu ưu tiên của các cuộc tấn công mạng.
Thường xuyên cập nhật phần mềm
Sử dụng phần mềm diệt virus và tường lửa
Việc triển khai phần mềm diệt virus là bước bảo vệ cơ bản khi xây dựng giải pháp chống ransomware. Những công cụ này cung cấp khả năng quét hệ thống, nhận diện và xử lý các mối nguy hại từ không gian mạng. Tuy nhiên, cấu hình tường lửa hợp lý cũng đóng vai trò then chốt, bởi tường lửa là lớp bảo vệ đầu tiên trước các mối nguy đến từ bên ngoài, bao gồm cả các tấn công sử dụng phần mềm lẫn phần cứng.
Mẹo: Hãy cảnh giác với những cảnh báo giả mạo về virus. Nhiều thông báo được thiết kế tinh vi để trông giống như thông điệp từ phần mềm diệt virus, thường xuất hiện qua email hoặc dưới dạng cửa sổ bật lên trên website. Tuyệt đối không nhấp vào liên kết nào nếu chưa xác thực trực tiếp từ phần mềm bảo mật bạn đang sử dụng.
Sử dụng phần mềm diệt virus và tường lửa
Triển khai phân đoạn mạng lưới để ngăn chặn ransomware lây lan
Với tốc độ lan truyền nhanh chóng của ransomware trên toàn hệ thống mạng, việc giới hạn phạm vi ảnh hưởng của nó trong một cuộc tấn công là điều vô cùng quan trọng. Một trong những biện pháp hiệu quả là áp dụng kỹ thuật phân đoạn mạng – chia nhỏ mạng thành các khu vực riêng biệt, giúp tổ chức dễ dàng cô lập phần mềm độc hại và ngăn chặn nó lan sang các hệ thống khác.
Mỗi phân đoạn này cần được trang bị các cơ chế bảo mật riêng biệt như tường lửa, kiểm soát truy cập và các chính sách bảo vệ phù hợp. Việc hạn chế quyền truy cập theo vùng không chỉ giúp ngăn ransomware tấn công vào mạng chính mà còn tạo điều kiện cho đội ngũ an ninh mạng có thêm thời gian để phát hiện, khoanh vùng và xử lý mối nguy hại một cách hiệu quả.
Không truy cập các đường link và file lạ
Hiện nay, chiêu thức lừa đảo khá phổ biến là gửi email hoặc tin nhắn qua các nền tảng như Facebook, kèm theo đường link tải xuống. Những đường link này thường được giới thiệu là chứa thông tin quan trọng hoặc nội dung hấp dẫn nhằm đánh vào sự tò mò của nạn nhân. Các tệp tin khi tải về có thể mang định dạng quen thuộc như “.docx”, “.xlsx”, “.pptx” hoặc “.pdf”, nhưng thực chất lại là tập tin thực thi “.exe”. Ngay khi người dùng mở tệp, mã độc sẽ được kích hoạt và bắt đầu xâm nhập vào hệ thống.
Chính vì vậy, người dùng cần thận trọng trước khi tải bất kỳ tệp tin nào từ internet. Hãy luôn kiểm tra độ tin cậy của người gửi và nội dung thư, đồng thời quan sát kỹ phần đuôi tệp sau khi tải về. Tốt nhất nên mở tệp bằng các ứng dụng như Word, Excel hay PowerPoint thay vì nhấp đúp trực tiếp. Nếu đó là một tệp “.exe” được nguỵ trang, các phần mềm này sẽ không thể mở và báo lỗi, giúp người dùng phát hiện sớm nguy cơ.
Không truy cập các đường link và file lạ
Phê duyệt ứng dụng
Whitelist là một phương pháp cho phép xác định rõ những ứng dụng hoặc trang web nào được phép tải về và sử dụng trong hệ thống mạng. Chỉ các chương trình và website đã được cấp phép mới có thể hoạt động, trong khi những phần mềm hoặc trang không có trong danh sách trắng sẽ bị ngăn chặn hoặc giới hạn quyền truy cập. Các công cụ quản lý như Windows AppLocker giúp tăng cường khả năng kiểm soát này, đồng thời hỗ trợ việc tạo danh sách đen (blacklist) để chặn cụ thể các ứng dụng hoặc trang web không mong muốn.
Bảo mật điểm cuối (EndPoint Security)
Khi doanh nghiệp ngày càng mở rộng quy mô, bảo mật điểm cuối là giải pháp chống Ransomware cần được đặt lên hàng đầu. Sự gia tăng số lượng người dùng kéo theo nhiều thiết bị kết nối hơn như máy tính xách tay, điện thoại thông minh và máy chủ. Điều này tạo cơ hội cho các tin tặc tấn công nếu không được bảo vệ hiệu quả. Đặc biệt, các thiết bị truy cập từ xa càng làm tăng nguy cơ bị tin tặc khai thác để xâm nhập hệ thống hoặc đánh cắp dữ liệu.
Dù bạn điều hành một doanh nghiệp nhỏ tại nhà hay đang làm việc trong một tổ chức lớn, việc triển khai các giải pháp như nền tảng bảo vệ điểm cuối (EPP) hoặc hệ thống phát hiện và phản hồi điểm cuối (EDR) là điều cần thiết. Những công cụ này giúp quản trị viên theo dõi và kiểm soát an ninh của từng thiết bị từ xa một cách hiệu quả. Trong đó, EDR cung cấp khả năng phản ứng nhanh trước các mối đe dọa tinh vi, vượt trội hơn so với EPP về mặt phát hiện và xử lý các hành vi bất thường trong hệ thống.
Kiểm soát quyền truy cập của người dùng
Để tăng cường bảo mật cho mạng và hệ thống, việc giới hạn quyền truy cập và phân quyền người dùng một cách chặt chẽ là điều cần thiết. Cụ thể, nguyên tắc “ít đặc quyền nhất” (least privilege) nên được áp dụng nhằm đảm bảo người dùng chỉ có quyền truy cập vào những dữ liệu và chức năng thật sự cần thiết cho công việc của họ. Ngay cả khi người dùng được cấp quyền, họ vẫn có thể bị giới hạn trong một số chức năng hoặc tài nguyên tùy theo vai trò, tuân thủ theo mô hình kiểm soát truy cập dựa trên vai trò (RBAC).
Cách tiếp cận này giúp giảm thiểu rủi ro tiếp xúc với dữ liệu nhạy cảm và ngăn chặn hiệu quả sự lan rộng của mã độc tống tiền (ransomware) trong nội bộ doanh nghiệp.
Phương pháp này thường đi kèm với kiến trúc Zero Trust – giả định rằng không người dùng nào, dù bên trong hay bên ngoài hệ thống, được tin tưởng. Theo đó, hệ thống sẽ yêu cầu xác thực liên tục ở mọi cấp truy cập, thường thông qua các biện pháp xác thực hai yếu tố (2FA) hoặc xác thực đa yếu tố (MFA), giúp ngăn chặn việc truy cập trái phép ngay cả trong trường hợp tài khoản bị xâm phạm.
Kiểm soát quyền truy cập của người dùng
Thực hiện kiểm tra bảo mật định kỳ
Tăng cường các biện pháp bảo mật cần được xem là quá trình liên tục và không ngừng nghỉ. Trong bối cảnh các kỹ thuật tấn công ransomware ngày càng tinh vi, doanh nghiệp cần tiến hành các cuộc kiểm tra và đánh giá an ninh mạng thường xuyên nhằm đảm bảo khả năng thích ứng với môi trường công nghệ luôn biến động. Các bước quan trọng cấn có:
- Rà soát và điều chỉnh quyền truy cập của người dùng cũng như các điểm đầu vào hệ thống.
- Phát hiện và xử lý các lỗ hổng mới phát sinh trong hạ tầng.
- Cập nhật và tối ưu hóa các giao thức bảo mật hiện hành.
Một giải pháp phổ biến là triển khai kiểm tra trong môi trường Sandbox – nơi phần mềm độc hại có thể được phân tích một cách an toàn trong môi trường cách ly. Cách làm này giúp đánh giá mức độ hiệu quả của các biện pháp bảo vệ đang được sử dụng.
Tổ chức đào tạo để nâng cao nhận thức về an ninh mạng
Nhân viên và người dùng cuối thường là mục tiêu đầu tiên trong các cuộc tấn công mạng. Vì thế, một trong những chương trình đào tạo thiết yếu mà doanh nghiệp nên triển khai là khóa huấn luyện nâng cao nhận thức về an ninh mạng. Các hình thức lừa đảo và tấn công phi kỹ thuật (social engineering) thường khai thác sự thiếu cảnh giác và thiếu kiến thức của người dùng.
Khi được trang bị kiến thức cơ bản về an toàn thông tin, nhân viên có thể giúp ngăn chặn nhiều rủi ro từ giai đoạn sớm nhất. Một số nội dung đào tạo an ninh mạng cốt lõi bao gồm:
- Cách duyệt web một cách an toàn;
- Phương pháp tạo và quản lý mật khẩu mạnh;
- Sử dụng VPN để bảo vệ dữ liệu khi kết nối, đặc biệt là khi truy cập mạng công cộng;
- Nhận biết các email và tệp đính kèm có dấu hiệu đáng ngờ;
- Đảm bảo hệ điều hành và phần mềm luôn được cập nhật đầy đủ;
- Hiểu biết cơ bản về bảo mật thông tin cá nhân và doanh nghiệp;
- Thiết lập kênh báo cáo khẩn cấp để phản hồi nhanh với các hành vi bất thường.
>> Xem thêm: 3 giải pháp lưu trữ dữ liệu cá nhân an toàn và hiệu quả
Tổ chức đào tạo để nâng cao nhận thức về an ninh mạng
Cập nhật mật khẩu mặc định
Theo báo cáo từ F-Secure, gần một phần ba các vụ tấn công bằng ransomware bắt nguồn từ việc khai thác giao thức điều khiển máy tính từ xa (RDP – Remote Desktop Protocol) và các hình thức tấn công vét cạn. Tấn công vét cạn là phương pháp tấn công mà tin tặc thử tất cả các tổ hợp mật khẩu có thể có để truy cập vào máy chủ hoặc thiết bị, thường sử dụng các bot tự động nhằm dò ra mật khẩu chính xác.
Việc nhiều doanh nghiệp vẫn dùng mật khẩu mặc định hoặc lựa chọn các mật khẩu dễ đoán khiến cho kiểu tấn công này trở nên đặc biệt phổ biến. RDP – công cụ hỗ trợ điều khiển máy tính từ xa – cũng trở thành điểm yếu phổ biến mà mã độc tống tiền thường lợi dụng. Để hạn chế rủi ro, các tổ chức nên áp dụng những biện pháp bảo mật dữ liệu cao như đặt mật khẩu mạnh và phức tạp, thay đổi cổng mặc định của RDP và thực hiện giám sát truy cập thường xuyên.
Biết rõ mọi thiết bị đang kết nối với máy tính
Dù PC và máy chủ thường là nơi lưu trữ dữ liệu chính, chúng không phải là những thiết bị duy nhất bạn cần chú ý đến trong việc bảo mật.
Với sự phổ biến của các thiết bị IoT và xu hướng làm việc từ xa, ngày càng có nhiều thiết bị được kết nối vào hệ thống mạng của doanh nghiệp. Tuy nhiên, không phải thiết bị nào cũng được trang bị các tính năng bảo mật đầy đủ như bạn kỳ vọng.
Khi số lượng thiết bị kết nối tăng lên, nguy cơ xuất hiện các điểm yếu bảo mật cũng theo đó mà tăng. Tin tặc có thể lợi dụng những lỗ hổng này để xâm nhập vào mạng lưới nội bộ, sau đó lan rộng ra toàn hệ thống để tiếp cận những mục tiêu giá trị hơn, thay vì chỉ dừng lại ở một chiếc máy in cũ hay một máy bán hàng tự động thông minh không được bảo vệ tốt. Đồng thời, bạn nên sử dụng các thiết bị lưu trữ lâu dài và an toàn nhất để bảo vệ dữ liệu tối đa.
Biết rõ mọi thiết bị đang kết nối với máy tính
Phân tích các file đáng ngờ
Các công nghệ như sandbox cho phép xử lý và đánh giá các tệp tin khả nghi một cách an toàn trước khi chúng có cơ hội xâm nhập vào hệ thống. Những tệp này sẽ bị giữ lại tại cổng đầu vào để tiến hành phân tích. Nếu phát hiện có dấu hiệu chứa mã độc, bạn có thể chủ động ngăn chặn mối đe dọa bằng cách áp dụng các biện pháp phòng ngừa như thiết lập chính sách chặn địa chỉ IP hoặc tên miền liên quan, hoặc tiến hành cập nhật và nâng cao hệ thống bảo mật trên toàn bộ mạng.
Kết luận
Ransomware vẫn tiếp tục là mối đe dọa hàng đầu đối với an ninh mạng trong năm 2025. Việc chủ động trang bị những giải pháp phòng chống hiệu quả là điều không thể xem nhẹ. Mỗi giải pháp đều đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ dữ liệu và hệ thống của bạn.
Bằng cách kết hợp nhiều lớp phòng thủ và luôn cập nhật các xu hướng bảo mật mới nhất, doanh nghiệp và người dùng cá nhân có thể giảm thiểu rủi ro và tăng cường khả năng ứng phó trước mọi cuộc tấn công ransomware. Đừng chờ đến khi bị tấn công mới hành động — hãy bắt đầu bảo vệ mình ngay hôm nay.
